Ο Οδυσσέας βγαίνει στη στεριά των Φαιάκων, ραψωδία ε 421-522 (ενότητα 10)

ΕΠΕΜΒΑΣΗ ΑΘΗΝΑΣ

Ο μύθος προωθείται (προχωράει) με την αποχώρηση του Ποσειδώνα και τη δραστηριοποίηση της Αθηνάς υπέρ του Οδυσσέα (όσο είναι παρών ο Ποσειδώνας, η θεά δεν επεμβαίνει, δεν θέλει να συγκρουστεί με το μεγάλο θεό της θάλασσας και θείο της): 421-426.

Η Αθηνά, εκτός από την επέμβασή της αυτή, φωτίζει το νου του ήρωα σε κρίσιμες στιγμές: 477, 488 (για να προβεί αυτός σε ενέργειες που ο ίδιος είχε μελετήσει, στηριζόμενος ασφαλώς σε δικές του δυνάμεις.  Είναι ο προσωπικός του αγώνας, λοιπόν, νοητικός και σωματικός, που δίνει λύση στο πρόβλημα.  Οι ομηρικοί θεοί βοηθούν τον άνθρωπο, για να κάνει όμως αυτό που θα έκανε και χωρίς αυτούς)

428: 29^η και 30^η  μέρα  της Οδύσσειας (σύνοψη χρόνου)

430: 31^η μέρα, αντικρίζει τη χώρα των Φαιάκων

1^ο πρόβλημα: η έξοδος στη στεριά.

-- Μετά την αγαλλίαση στη θέα της στεριάς (στίχοι 440-441) αντιλαμβάνεται τις δυσκολίες: στίχοι 443-449

Λύγισε τότε η καρδιά του και μονολογεί (στίχοι 453-470) εξετάζοντας τις επιλογές του και τις δυσκολίες της καθεμιάς.

-- Πριν προλάβει να αποφασίσει, κινδυνεύει να τσακιστεί στα βράχια, αλλά με τη φώτιση της Αθηνάς γλιτώνει από αυτόν τον κίνδυνο.   Το κύμα στη συνέχεια τον  πήγε ξανά στα βαθιά.  Και πάλι με τη φώτιση της θεάς επιλέγει τη δεύτερη από τις δυνατότητες που είχε προαναφέρει στο μονόλογό του, να κολυμπήσει προς τα έξω και λοξά ψάχνονας να βρει κάπως απάνεμο ακρογιάλι ή και λιμάνι.

-- Τελικά, φτάνει στις εκβολές ενός ποταμού, στον οποίο απευθύνει δέηση σωτηρίας: στίχοι 497-504.

-- Ο ποταμός ανταποκρίνεται, ανακόπτει τη ροή του και τον δέχεται στις εκβολές του.

Ποταμοθεός. Mικρογραφία από τον Aμβροσιανό κώδικα (5ος/6ος αι. μ.X.).

  Έτσι, λύνεται το πρώτο πρόβλημα του Οδυσσέα και βρίσκεται πλέον στο νησί των Φαιάκων.  Συμπληρώνεται έτσι το προγραμματισμένο εικοσαήμερο ταξίδι του Οδυσσέα.

•   Ακολουθεί η εικόνα του εξαντλημένου Οδυσσέα (508-512), 

•   ο οποίος, μόλις συνέρχεται, εκπληρώνει το αίτημα της Ινώς  (513-517) κίνηση που

υποδηλώνει την ευσέβειά του.

•  Τη συγκίνησή του παρακολουθούμε να την εκδηλώνει στους στίχους 519-519.

O Oδυσσέας «σκύβοντας φίλησε
το χώμα της ζωοδόχου γης».
Λεπτομέρεια Xαρακτικού
του Φλαμανδού Th. van Thulden.

2^ο πρόβλημα: η διανυκτέρευση

2^ος μονόλογος Οδυσσέα: στίχοι 521-529.  Αγωνιά στην αρχή, αλλά  σταθμίζει/ζυγίζει τις επιλογές του. Μετά από συλλογισμό καταλήγει στην καλύτερη λύση (χωρίς θεϊκή φώτιση αυτή τη φορά)

Ο αφηγητής μας πληροφορεί για τη χαρά που νιώθει τελικά ο ήρωας.

Η  διεξοδική παρομοίωση των στίχων 546-549 υποδηλώνει ότι ο ήρωας, χωμένος μέσα στα φύλλα, θα διατηρήσει τη σπίθα της ζωής, όπως ο αναμμένος δαυλός διατηρεί τη σπίθα της φωτιάς μέσα στη στάχτη.

ΠΡΟΣΟΧΗ: ΔΙΑΒΑΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ ΤΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ 72