Πολιτισμικά στοιχεία στην 3η ενότητα (α109-173)

Πολιτισμικά στοιχεία στην ενότητα 3 (οδύσσεια, α 109 173) from matoula74

Πού είναι το παλάτι του Οδυσσέα;

Η ομηρική Ιθάκη είναι ένα θέμα που έχει απασχολήσει περισσότερο από έναν αιώνα πάρα πολλούς επιστήμονες. Aλλοι την τοποθετούν στην Ιθάκη, άλλοι στην Κεφαλονιά, ο Ντέρπεφελντ στη Λευκάδα, κάποιοι άλλοι στο νησάκι Ερεικούσα κοντά στην Κέρκυρα.

  Στο ομηρικό έπος αναφέρεται ότι ο Οδυσσέας έφτασε εξουθενωμένος στο λιμάνι Φόρκυνος στην Ιθάκη ερχόμενος από το νησί των Φαιάκων. Ομως σε ποιο λιμάνι έφτασε ο Οδυσσέας; Ανά τους αιώνες έχουν ακουστεί πολλές διαφορετικές θεωρίες. Κατά μία εκδοχή, η Ιθάκη είναι η Παλική της Κεφαλλονιάς, άλλοτε είναι το Φισκάρδο της Κεφαλλονιάς, άλλοτε η Σάμη, άλλοτε ο Πόρος της Κεφαλλονιάς και άλλοτε η Λευκάδα. 

Μία από τις πιο γνωστές θεωρίες θέλει τον Οδυσσέα να φτάνει στο λιμάνι της Σάμης στην Κεφαλλονιά και το παλάτι του να βρίσκεται στην περιοχή του Πόρου, στη νοτιοανατολική πλευρά του νησιού. 

Αλλοι πάλι θεωρούν πως το ανάκτορό του βρίσκεται στην περιοχή Αγιος Αθανάσιος στον Πλατρειθιά, καθώς η θέα από ψηλά είναι πανομοιότυπη με αυτή που περιγράφει ο Ομηρος, με θέα σε τρεις θάλασσες, που το περιτριγύριζαν τρία βουνά.

Η Αθηνά στο παλάτι της Ιθάκης, α 109-173 (3η ενότητα)

Οδύσσεια, α 109-173, ενότητα 3 from matoula74

Στην παραπάνω παρουσίαση θα πρέπει να γίνουν δύο (2) διορθώσεις στη διαφάνεια που εικονίζει τις τέσσερις (4) σκηνές της ενότητας:

• η δεύτερη σκηνή είναι μέχρι τον 140 (ή 141) (στον 142  έχουν ήδη μπει στο δώμα, άρα είμαστε στην επόμενη σκηνή) και επομένως η τρίτη σκηνή αρχίζει στον 141 (ή 142).
• στην τέταρτη σκηνή στα πρόσωπα περιλαμβάνεται και ο Τηλέμαχος (έχει γραφεί κατά λάθος δύο φορές η λέξη μνηστήρες)

Άτλαντας, από τον Ηρακλή και τα μήλα των Εσπερίδων στην ...οροσειρά της Αφρικής

 Ο Άτλαντας ήταν γιος του Ιαπετού και της Ωκεανίδας Κλυμένης (ή της Ωκεανίδας Ασίας), αδελφός του Μενοίτιου, του Προμηθέα και του Επιμηθέα, σύζυγος 

-της Εσπερίδας από την οποία απέκτησε επτά κόρες, τις Ατλαντίδες ή Εσπερίδες· 

-ή της Ωκεανίδας Πλειόνης από την οποία απέκτησε τις επτά Πλειάδες· 

-ή της Ησιόνης που του γέννησε την Ηλέκτρα· 

-ή της Αίθρας από την οποία απέκτησε τον Ύαντα και δώδεκα κόρες. 

Αναφέρεται και ως πατέρας της Πασιφάης, της Καλυψώς και της αρκαδικής ηρωίδας Μαίρας· ή της Καλυψώς που του γέννησε ένα γιο, τον Αύσονα. Τιμωρήθηκε από τον Δία, όπως και οι άλλοι τρεις Υαπετίδες αδελφοί του. 

 

 

 Ο Ησίοδος συνοψίζει το βιογραφικό του:

Και ο Ιαπετός την κόρη του Ωκεανού με τους ωραίους αστραγάλους

πήρε γυναίκα του, την Κλυμένη, κι ανέβηκε μαζί της σε κοινό κρεβάτι.

Εκείνη τον Άτλαντα το γενναιόψυχο του γέννησε παιδί,

γέννησε και το μεγαλοφάνταστο Μενοίτιο και τον Προμηθέα,

τον εύστροφο με τους ποικίλους δόλους, και τον Επιμηθέα τον ασυλλόγιστο,

που έγινε του κακού η αρχή για τους θνητούς τους σιτοφάγους.

Αφού πρώτος αυτός υποδέχτηκε την πλασμένη από το Δία γυναίκα,

την παρθένα [την Πανδώρα]. Τον υβριστή Μενοίτιο ο Δίας που μακριά ηχεί

στο έρεβος ξαπέστειλε χτυπώντας τον με τον γεμάτο αιθάλη κεραυνό

για την αλαζονεία του και την υπεροπτική του ανδρεία.

Κι ο Άτλας τον πλατύ ουρανό βαστά με το κεφάλι και τα χέρια του

                                                                                                    τ' ακάματα

σε κρατερή ανάγκη υποταγμένος, στα πέρατα στέκοντας της γης,

μπροστά απ' τις Εσπερίδες τις γλυκόφωνες.

(Ησ. Θεογ. 507-519, μετ. Σ. Γκιργκένης)

Ο Άτλαντας φέρνει τα μήλα των Εσπερίδων στον Ηρακλή που κρατά στις πλάτες του τον ουρανό.

Μελανόμορφη λήκυθος. Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, 1132

Άτλαντας και Ηρακλής, τα μήλα των Εσπερίδων

 Κατά τον Απολλόδωρο ο Άτλαντας δεν σήκωνε τον ουρανό στη Δύση, στην Εσπερία αλλά στη χώρα των Υπερβορείων. Εκεί πήγε και τον βρήκε ο Ηρακλής, ενώ νωρίτερα είχε περάσει από τον Καύκασο, το άλλο όριο του κόσμου, το ανατολικό. Εκεί, ο άλλος τιμωρημένος αδελφός, ο Προμηθέας, από ευγνωμοσύνη στον ήρωα που τον απάλλαξε από τον αετό που του έτρωγε το συκώτι, του υπέδειξε να πείσει τον Άτλαντα να πάρει για λογαριασμό του τα μήλα των Εσπερίδων, λέγοντάς του ότι θα κρατούσε στη θέση του το στερέωμα του ουρανού όσο θα κρατούσε το εγχείρημά του. Και ο Άτλαντας πήγε